Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã phát biểu trước các lãnh đạo thế giới tại Liên Hợp Quốc lần cuối cùng vào thứ Ba, tuyên bố rằng cuộc chiến của Nga tại Ukraine đã thất bại và rằng một giải pháp ngoại giao giữa Israel và Hezbollah ở Lebanon vẫn có thể xảy ra.
Còn bốn tháng tại nhiệm, Biden bước lên bục phát biểu đá xanh tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc với những cuộc chiến ở Ukraine, Dải Gaza và Sudan vẫn đang diễn ra và có khả năng kéo dài vượt quá thời gian ông kết thúc nhiệm kỳ vào tháng Giêng.
Ông tìm cách làm dịu căng thẳng khi cuộc chiến kéo dài gần một năm giữa Israel và lực lượng Hamas tại Dải Gaza bị bao vây nay đang đe dọa lan ra Lebanon, nơi Israel đã tấn công hơn một nghìn mục tiêu Hezbollah vào thứ Hai. “Chiến tranh toàn diện không có lợi cho bất kỳ ai, mặc dù tình hình đã leo thang, giải pháp ngoại giao vẫn có thể xảy ra,” ông nói trước Đại hội đồng Liên Hợp Quốc gồm 193 thành viên.
Trước tiếng vỗ tay, Biden kêu gọi Israel và Hamas hoàn tất các điều khoản của một thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza và thả con tin, được Hoa Kỳ, Qatar và Ai Cập đề xuất. Nhiệm kỳ tổng thống của Biden cũng bị chi phối bởi cuộc xâm lược Ukraine của Nga vào tháng 2 năm 2022. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy có mặt tại hội trường để nghe Biden phát biểu và nhấn mạnh sự ủng hộ của Hoa Kỳ đối với đất nước mình.
“Tin tốt là cuộc chiến của Putin đã thất bại ở mục tiêu cốt lõi. Ông ta định phá hủy Ukraine, nhưng Ukraine vẫn tự do,” Biden nói. “Chúng ta không thể mệt mỏi, không thể quay lưng, và sẽ không dừng hỗ trợ cho Ukraine cho đến khi Ukraine giành được chiến thắng với một nền hòa bình công bằng, bền vững,” ông nói.
Nga hiện kiểm soát chưa đầy một phần năm lãnh thổ Ukraine, bao gồm khoảng 80% khu vực Donbas. Các lực lượng Nga đã bắt đầu tấn công thị trấn Vuhledar ở phía đông Ukraine, một pháo đài đã chống lại các cuộc tấn công của Nga từ đầu cuộc chiến, theo các blogger chiến tranh Nga và truyền thông nhà nước.
Biden dự kiến sẽ gặp Zelenskiy tại Washington vào thứ Năm để nghe về kế hoạch hòa bình mới của Ukraine. Một quan chức Hoa Kỳ cho biết kế hoạch này có khả năng giống như các kế hoạch trước đó, kêu gọi thêm vũ khí và hỗ trợ cho cuộc chiến của Ukraine.
Việc đối phó với Trung Quốc và Iran, hai nước ủng hộ cả Hamas và Hezbollah, đã chiếm phần lớn thời gian của tổng thống. Biden nói hôm thứ Ba rằng tiến triển hướng đến hòa bình ở Trung Đông sẽ đặt thế giới vào vị trí mạnh mẽ hơn để đối phó “với mối đe dọa liên tục từ Iran.”
“Cùng nhau, chúng ta phải ngăn chặn nguồn hỗ trợ cho các tổ chức khủng bố của họ… và đảm bảo rằng Iran sẽ không bao giờ, không bao giờ sở hữu vũ khí hạt nhân,” ông nói.
Ông cho biết Hoa Kỳ đang tìm cách quản lý cạnh tranh với Trung Quốc một cách có trách nhiệm để không dẫn đến xung đột. “Chúng tôi sẵn sàng hợp tác về những thách thức cấp bách,” ông nói. “Chúng tôi gần đây đã nối lại hợp tác với Trung Quốc để ngăn chặn dòng chảy của ma túy tổng hợp gây chết người. Tôi đánh giá cao sự hợp tác này. Nó có ý nghĩa đối với người dân nước tôi và nhiều nước khác trên thế giới.”
Biden cũng có những lời lẽ mạnh mẽ dành cho các lãnh đạo của các phe tham chiến ở Sudan: “Chấm dứt cuộc chiến này ngay lập tức.”
Căng thẳng Trung Đông là thách thức cho tổng thống Mỹ tiếp theo
Bài phát biểu của Biden tại Liên Hợp Quốc là sự kiện trung tâm của chuyến thăm kéo dài hai ngày tới New York, bao gồm một bài phát biểu về khí hậu vào thứ Ba và cuộc gặp vào thứ Tư với Tô Lâm, Chủ tịch nước Việt Nam. Biden háo hức muốn tăng cường quan hệ với quốc gia Đông Nam Á chiến lược và trung tâm sản xuất này để đối phó với Nga và Trung Quốc, những nước mà Việt Nam vẫn duy trì mối quan hệ.
Ukraine và Nga, Gaza, Iran và Trung Quốc đều sẽ tiếp tục là những thách thức cho tổng thống tiếp theo, dù đó là người kế nhiệm Biden, Phó Tổng thống Kamala Harris, thuộc Đảng Dân chủ, hay cựu Tổng thống Donald Trump, thuộc Đảng Cộng hòa. Chính sách đối ngoại của Harris khá giống với Biden, mặc dù bà có lập trường cứng rắn hơn về hàng chục nghìn người Palestine thiệt mạng và cuộc khủng hoảng nhân đạo tại Dải Gaza bị tàn phá bởi các cuộc tấn công của Israel.
Trump, có xu hướng cô lập hơn, không mấy nhiệt tình trong việc ủng hộ cuộc chiến của Ukraine nhằm đẩy lùi quân xâm lược Nga và là người ủng hộ vững chắc Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, người đã làm căng thẳng mối quan hệ với Biden.
Biden đã thể hiện sự ủng hộ kiên định đối với Israel trong cuộc chiến loại bỏ các chiến binh Hamas khỏi Gaza, nhưng cho đến nay vẫn chưa thành công trong nỗ lực đàm phán thỏa thuận ngừng bắn đổi con tin, và chưa có đột phá nào trong tầm nhìn.
Dưới sự lãnh đạo của Biden, Hoa Kỳ đã cung cấp hàng triệu đô la vũ khí Mỹ cho Ukraine và huy động sự đoàn kết của NATO phía sau Kyiv. Nhưng cuộc xung đột phần lớn đang bế tắc với Nga vẫn chiếm giữ các phần của miền đông Ukraine mà họ đã chiếm được từ đầu cuộc chiến.
>>> Xem thêm: Khảo sát NBC và CBS cho thấy Harris thu hẹp khoảng cách với Trump