Israel và Hezbollah của Lebanon đồng ý ngừng bắn sau gần 14 tháng giao tranh

Hôm thứ Ba, Israel và Hezbollah của Lebanon đồng ý ngừng bắn chấm dứt gần 14 tháng giao tranh liên quan đến cuộc chiến ở Dải Gaza.

Lệnh ngừng bắn, có hiệu lực từ 4 giờ sáng giờ địa phương hôm thứ Tư, sẽ đánh dấu bước tiến lớn đầu tiên hướng tới việc chấm dứt tình trạng bất ổn trên toàn khu vực do cuộc tấn công của Hamas vào Israel vào ngày 7 tháng 10 năm 2023 gây ra.

Nhưng nó không giải quyết được cuộc chiến tàn khốc ở Gaza, nơi Hamas vẫn đang giam giữ hàng chục con tin và cuộc xung đột vẫn còn dai dẳng.

Vài giờ trước khi lệnh ngừng bắn với Hezbollah có hiệu lực, Israel đã tiến hành đợt không kích dữ dội nhất vào Beirut và các vùng ngoại ô phía nam kể từ khi xung đột bắt đầu và ban hành số lượng cảnh báo sơ tán kỷ lục. Theo chính quyền địa phương, ít nhất 42 người đã thiệt mạng trong các cuộc không kích trên khắp cả nước.

Khói bốc lên sau cuộc không kích của Israel vào Dahiyeh, tại Beirut, Lebanon, ngày 26 tháng 11. Nguồn: AP-Yonhap

Một cuộc không kích lớn khác đã làm rung chuyển Beirut ngay sau khi lệnh ngừng bắn được công bố. “Những giai đoạn cuối cùng là đáng sợ nhất” Ahmad Khateeb, người đã chạy trốn đến lối đi dạo ven biển của thành phố cùng người thân, cho biết.

Có vẻ như vẫn còn bất đồng về việc liệu Israel có quyền tấn công Hezbollah hay không nếu họ tin rằng các chiến binh này đã vi phạm thỏa thuận, điều mà Thủ tướng Benjamin Netanyahu khẳng định là một phần của thỏa thuận nhưng các quan chức Lebanon và Hezbollah đã bác bỏ.

Nội các an ninh của Israel đã chấp thuận thỏa thuận ngừng bắn do Hoa Kỳ và Pháp làm trung gian sau khi Netanyahu trình bày, văn phòng của ông cho biết. Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, phát biểu tại Washington, gọi thỏa thuận này là “tin tốt” và cho biết chính quyền của ông sẽ thúc đẩy lệnh ngừng bắn ở Gaza.

Chính quyền Biden đã dành phần lớn thời gian trong năm nay để cố gắng làm trung gian cho lệnh ngừng bắn và thả con tin ở Gaza nhưng các cuộc đàm phán liên tục bị đình trệ. Tổng thống đắc cử Donald Trump đã tuyên thệ sẽ mang lại hòa bình cho Trung Đông mà không nói rõ bằng cách nào.

Tuy nhiên, bất kỳ lệnh ngừng chiến nào ở Lebanon cũng được kỳ vọng sẽ làm giảm khả năng xảy ra chiến tranh giữa Israel và Iran, quốc gia ủng hộ cả Hezbollah và Hamas và đã có hai lần giao tranh trực tiếp với Israel vào đầu năm nay.

Netanyahu đã trình bày đề xuất ngừng bắn với các bộ trưởng Nội các sau bài phát biểu trên truyền hình trong đó ông liệt kê những thành tựu chống lại kẻ thù của Israel trên khắp khu vực. Ông cho biết lệnh ngừng bắn với Hezbollah sẽ cô lập Hamas hơn nữa ở Gaza và cho phép Israel tập trung vào kẻ thù chính của mình là Iran.

“Nếu Hezbollah phá vỡ thỏa thuận và cố gắng tái vũ trang, chúng tôi sẽ tấn công” ông nói: “Với mỗi lần vi phạm, chúng tôi sẽ tấn công bằng sức mạnh”.

Thỏa thuận ngừng bắn kêu gọi ngừng giao tranh ban đầu trong hai tháng và sẽ yêu cầu Hezbollah chấm dứt sự hiện diện vũ trang của mình ở một vùng rộng lớn phía nam Lebanon, trong khi quân đội Israel sẽ quay trở lại phía biên giới của họ.

Hàng ngàn quân đội Lebanon và lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc sẽ được triển khai ở phía nam, và một hội đồng quốc tế do Hoa Kỳ đứng đầu sẽ giám sát việc tuân thủ.

Biden cho biết Israel có quyền nhanh chóng nối lại hoạt động ở Lebanon nếu Hezbollah phá vỡ các điều khoản của lệnh ngừng bắn, nhưng thỏa thuận này “được thiết kế để chấm dứt vĩnh viễn các hành động thù địch”.

Văn phòng của Netanyahu cho biết Israel đánh giá cao những nỗ lực của Hoa Kỳ trong việc đảm bảo thỏa thuận nhưng “bảo lưu quyền hành động chống lại mọi mối đe dọa đối với an ninh của mình”.

Thủ tướng lâm thời của Lebanon Najib Mikati hoan nghênh lệnh ngừng bắn và mô tả đây là bước đi quan trọng hướng tới sự ổn định và sự hồi hương của những người dân phải di dời.

Hezbollah cho biết họ chấp nhận đề xuất này, nhưng một quan chức cấp cao của nhóm này cho biết hôm thứ Ba rằng họ vẫn chưa thấy thỏa thuận ở dạng cuối cùng.

Mahmoud Qamati, phó chủ tịch hội đồng chính trị của Hezbollah, phát biểu với hãng tin Al Jazeera rằng: “Sau khi xem xét thỏa thuận do chính phủ đối phương ký kết, chúng tôi sẽ xem liệu những gì chúng tôi tuyên bố có khớp với những gì các quan chức Lebanon đã nhất trí hay không”.

“Tất nhiên, chúng tôi muốn chấm dứt hành động xâm lược, nhưng không phải bằng cách đánh đổi chủ quyền của quốc gia” ông nói, ám chỉ đến yêu cầu tự do hành động của Israel. “Bất kỳ hành vi vi phạm chủ quyền nào cũng đều bị từ chối”.

Khói và lửa bốc lên sau cuộc không kích của Israel, tại quận Chiyah ở vùng ngoại ô phía nam Beirut, Lebanon, ngày 25 tháng 11. Nguồn: Reuters-Yonhap

Ngay cả khi các nỗ lực ngừng bắn đạt được động lực trong những ngày gần đây, Israel vẫn tiếp tục tấn công các mục tiêu mà họ gọi là của Hezbollah trên khắp Lebanon trong khi phiến quân này bắn rocket, tên lửa và máy bay không người lái qua biên giới.

Một cuộc không kích của Israel hôm thứ Ba đã san phẳng một tòa nhà dân cư ở trung tâm Beirut — lần thứ hai trong những ngày gần đây máy bay chiến đấu tấn công khu vực đông đúc gần trung tâm thành phố. Ít nhất bảy người đã thiệt mạng và 37 người bị thương, theo Bộ Y tế Lebanon.

Israel cũng lần đầu tiên tấn công một tòa nhà ở khu thương mại sầm uất Hamra của Beirut, đánh vào một địa điểm cách Ngân hàng Trung ương Lebanon khoảng 400 mét (yard). Không có báo cáo nào về thương vong.

Quân đội Israel cho biết họ đã tấn công các mục tiêu có liên quan đến hoạt động tài chính của Hezbollah.

Cảnh báo sơ tán bao phủ nhiều khu vực, bao gồm cả những khu vực của Beirut trước đây không phải là mục tiêu. Người dân bỏ chạy. Giao thông bị tắc nghẽn, với nệm buộc vào một số xe ô tô. Hàng chục người, một số mặc đồ ngủ, tụ tập tại quảng trường trung tâm, co ro dưới chăn hoặc đứng quanh đống lửa khi máy bay không người lái của Israel bay vù vù trên đầu.

Người phát ngôn quân đội Israel Avichay Adraee đã ban hành cảnh báo sơ tán cho 20 tòa nhà ở vùng ngoại ô phía nam Beirut, nơi Hezbollah hiện diện chủ yếu, cũng như cảnh báo cho thị trấn Naqoura ở phía nam, nơi có trụ sở của phái bộ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc (UNIFIL).

Người phát ngôn của UNIFIL Andrea Tenenti cho biết lực lượng gìn giữ hòa bình sẽ không sơ tán.

Quân đội Israel cũng cho biết lực lượng bộ binh của họ đã đụng độ với lực lượng Hezbollah và phá hủy các bệ phóng tên lửa ở khu vực Slouqi, phía đông sông Litani, cách biên giới Israel vài km.

Theo thỏa thuận ngừng bắn, Hezbollah sẽ phải di chuyển lực lượng của mình về phía bắc Litani, một số nơi cách biên giới khoảng 30 km (20 dặm) về phía bắc.

Hezbollah bắt đầu bắn vào miền bắc Israel vào ngày 8 tháng 10 năm 2023, nói rằng họ đang thể hiện sự ủng hộ đối với người Palestine, một ngày sau khi Hamas thực hiện cuộc tấn công vào miền nam Israel, gây ra cuộc chiến tranh Gaza. Israel đã bắn trả Hezbollah, và hai bên đã trao đổi hỏa lực kể từ đó.

Israel tăng cường pháo kích vào giữa tháng 9 và sau đó gửi quân vào Lebanon, tuyên bố sẽ chấm dứt hỏa lực của Hezbollah để hàng chục nghìn người Israel phải di tản có thể trở về nhà.

Theo các viên chức y tế Lebanon, hơn 3.760 người đã thiệt mạng do hỏa lực của Israel ở Lebanon trong 13 tháng qua, nhiều người trong số họ là thường dân. Cuộc ném bom đã khiến 1,2 triệu người phải rời bỏ nhà cửa. Israel cho biết đã giết chết hơn 2.000 thành viên Hezbollah.

Hỏa lực của Hezbollah đã buộc khoảng 50.000 người Israel phải di tản ở phía bắc đất nước, và tên lửa của họ đã bay xa về phía nam Israel đến tận Tel Aviv. Ít nhất 75 người đã thiệt mạng, hơn một nửa trong số đó là thường dân. Hơn 50 binh lính Israel đã thiệt mạng trong cuộc tấn công trên bộ ở Lebanon. 

Nguồn: The Korea Times
Thứ tư, 27/11/2024, 10:15 (giờ Hàn Quốc)

>>> Xem thêm: Israel đang xem xét ngừng bắn khi Hoa Kỳ nói rằng thỏa thuận đã “gần hoàn tất”