EnglishCông ty công nghệ sinh học Colossal tạo ra chuột lông xoăn có bộ lông dày màu nâu vàng và chất béo tích trữ dưới da tương tự voi ma mút cổ đại.
Các nhà khoa học tạo ra loài chuột biến đổi gene với bộ lông tương tự lớp lông dày giúp voi ma mút lông xoăn giữ ấm trong suốt kỷ Băng hà cuối cùng. Công ty công nghệ sinh học Colossal Biosciences công bố hình ảnh của chuột lông xoăn hôm 4/3. Những con chuột đặc biệt này đánh dấu một cột mốc trong dự án nhằm hồi sinh voi ma mút lông xoăn vào năm 2028 của công ty.
Những nhà khoa học ở Colossal lên kế hoạch đưa voi ma mút lông xoăn (Mammuthus primigenius) sống lại bằng cách chỉnh sửa tế bào từ họ hàng còn sống gần nhất của chúng là voi châu Á (Elephas maximus). Họ sẽ tạo ra phôi thai loài lai với bộ lông rậm rạp và nhiều đặc điểm khác của voi ma mút.
Nhưng trước khi có thể bắt đầu làm việc với voi châu Á, nhóm nghiên cứu phải thử nghiệm các công cụ biến đổi và chỉnh sửa gene trên chuột, loài vật dễ nuôi và sinh sản nhanh hơn. “Mô hình chuột siêu hữu ích trong trường hợp này. Khác với voi có thời kỳ mang thai khoảng 22 tháng, thai kỳ của chuột chỉ kéo dài 20 ngày”, Beth Shapiro, nhà sinh vật học tiến hóa kiêm giám đốc khoa học ở Colossal, cho biết.
Thời gian mang thai ngắn cho phép các nhà nghiên cứu thiết kế, nhân bản và nuôi chuột lông xoăn chỉ trong 6 tháng. Nhóm chuyên gia ở Colossal mô tả kết quả nghiên cứu trên cơ sở dữ liệu BioRxiv hôm 4/3.
Để tạo ra chuột lông xoăn, nhà nghiên cứu biến đổi 7 gene ở chuột, 6 trong số đó liên quan tới kết cấu, độ dài và màu sắc lông. Họ lựa chọn những gene này thông qua sàng lọc trình tự ADN kiểm soát sự phát triển lông ở chuột và có mối liên hệ tiến hóa với trình tự tạo ra bộ lông rậm rạp của voi ma mút lông xoăn. “Chúng tôi không lấy gene voi ma mút và đặt vào chuột. Chúng tôi tìm kiếm các biến thể gene ở chuột có thể hữu ích với voi ma mút, sau đó tạo ra chuột sở hữu đồng thời nhiều chỉnh sửa trong số này”, Shapiro giải thích.
Hầu hết chỉnh sửa “tắt” những gene thường hoạt động ở chuột. Ví dụ, các nhà khoa học vô hiệu hóa một gene mang tên FGF-5 điều phối độ dài lông, dẫn tới chuột có bộ lông dài gấp 3 lần chuột thí nghiệm tiêu chuẩn.
Họ cũng đem đến cho chuột những đột biến ở voi ma mút lông xoăn, kết quả là bộ lông cong hơn thông thường. Voi ma mút lông xoăn có phiên bản rút ngắn của một gene gọi là TGF alpha cũng như đột biến ở gene keratin KRT27. Cả hai đều được nhóm nghiên cứu tích hợp vào ADN của chuột lông xoăn.
Shapiro và cộng sự sử dụng 3 kỹ thuật biến đổi gene để thêm các chỉnh sửa vào một tổ chức, bao gồm công nghệ chỉnh sửa hệ gene chính xác đa hợp. Nhờ đó, họ có thể chỉnh sửa vài vị trí ở ADN cùng lúc với độ chính xác cao. Nhóm chuyên gia ở Colossal cũng tập trung vào một gene điều phối trao đổi chất béo và hấp thụ axit béo ở chuột.
Voi ma mút lông xoăn phát triển trong nhiệt độ lạnh giá một phần do chất béo tích trữ dưới da, vì vậy các nhà nghiên cứu tìm cách tạo ra tích trữ tương tự ở chuột bằng cách chỉnh sửa trình tự ADN liên quan. Nhưng họ chưa rõ ảnh hưởng của hoạt động này.
Tuy chưa biết liệu chuột biến đổi gene có thể chịu điều kiện lạnh hơn chuột thông thường hay không, các nhà khoa học ở Colossal cho biết họ sẽ kiểm tra trong những tháng tới. Dù chuột lông xoăn là một bước tiến gần hơn tới mục tiêu đưa voi ma mút lông xoăn trở lại, vẫn còn nhiều trở ngại lớn cần vượt qua. Ví dụ, công nghệ liên quan tới biến đổi chuột lông xoăn rất cao cấp, nó khác xa với những gì cần thiết để đạt kết quả tương tự ở voi.
>>> Xem thêm: Vệ tinh LOTUSat-1 của Việt Nam sẵn sàng lên quỹ đạo
