EnglishTại hội nghị COP29 ở Baku, các nước đã thông qua mục tiêu tài chính toàn cầu 300 tỷ USD mỗi năm vào Chủ nhật để giúp các quốc gia nghèo hơn đối phó với tác động của biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, các nước hưởng lợi từ thỏa thuận này lại cho rằng nó là quá ít và không đủ.
Thỏa thuận, được ký kết sau khi hội nghị hai tuần ở thủ đô Azerbaijan kéo dài ngoài dự kiến, nhằm thúc đẩy nỗ lực quốc tế để kiềm chế sự nóng lên toàn cầu trong một năm dự đoán sẽ nóng nhất lịch sử. Một số đại biểu đã đứng dậy vỗ tay trong hội trường chính của COP29, trong khi những người khác chỉ trích các quốc gia giàu có vì không làm nhiều hơn và lên án nước chủ nhà Azerbaijan vì thông qua kế hoạch gây tranh cãi này quá vội vàng.
“Chúng tôi rất tiếc phải nói rằng tài liệu này chỉ là một ảo ảnh thị giác” đại diện phái đoàn Ấn Độ, bà Chandni Raina, phát biểu trong phiên bế mạc hội nghị ngay sau khi thỏa thuận được thông qua. “Theo quan điểm của chúng tôi, thỏa thuận này sẽ không giải quyết được thách thức to lớn mà chúng ta phải đối mặt. Vì vậy, chúng tôi phản đối việc thông qua tài liệu này.”
Người đứng đầu khí hậu của Liên Hợp Quốc, ông Simon Stiell, thừa nhận những khó khăn trong quá trình đàm phán để đi đến thỏa thuận, nhưng vẫn ca ngợi kết quả đạt được là một “chính sách bảo hiểm cho nhân loại trước sự nóng lên toàn cầu.”
“Đây là một hành trình khó khăn, nhưng chúng tôi đã đạt được thỏa thuận” ông Stiell nói. “Thỏa thuận này sẽ thúc đẩy sự bùng nổ năng lượng sạch và bảo vệ hàng tỷ sinh mạng. Nhưng giống như bất kỳ chính sách bảo hiểm nào, nó chỉ hiệu quả khi các khoản phí được thanh toán đầy đủ và đúng hạn.”
Thỏa thuận cam kết cung cấp 300 tỷ USD mỗi năm đến năm 2035, nâng mức cam kết trước đó của các nước giàu là cung cấp 100 tỷ USD mỗi năm vào năm 2020. Mục tiêu trước đó đã bị trễ hai năm, đạt được vào năm 2022 và sẽ hết hạn vào năm 2025.
Thỏa thuận cũng tạo tiền đề cho hội nghị thượng đỉnh khí hậu năm sau, sẽ diễn ra tại rừng Amazon ở Brazil, nơi các quốc gia dự kiến sẽ xây dựng kế hoạch hành động khí hậu trong thập kỷ tới.
Hội nghị đã xoáy sâu vào tranh luận về trách nhiệm tài chính của các quốc gia công nghiệp hóa – những nước có lịch sử sử dụng nhiên liệu hóa thạch nhiều nhất, gây ra phần lớn lượng phát thải khí nhà kính – trong việc bồi thường cho những nước chịu thiệt hại nặng nề hơn do biến đổi khí hậu.
Ngoài ra, hội nghị còn làm rõ mâu thuẫn giữa các chính phủ giàu có với ngân sách trong nước eo hẹp và các quốc gia đang phát triển phải vật lộn với chi phí từ bão, lũ lụt và hạn hán.
Hội nghị COP29: Kỳ vọng và thực tế
Cuộc đàm phán lẽ ra kết thúc vào thứ Sáu nhưng kéo dài thêm do các đại diện từ gần 200 quốc gia không đạt được đồng thuận. Một số nước đang phát triển và các quốc đảo nhỏ thậm chí đã bỏ đi trong sự thất vọng vào thứ Bảy.
“Chúng tôi chỉ nhận được một phần nhỏ số tiền mà các quốc gia dễ bị tổn thương bởi khí hậu đang cần khẩn cấp. Đây không phải là đủ, nhưng ít nhất nó là một khởi đầu,” bà Tina Stege, đặc phái viên khí hậu của Quần đảo Marshall, chia sẻ.
Các quốc gia đang nỗ lực tìm kiếm nguồn tài chính để thực hiện mục tiêu của Thỏa thuận Paris là hạn chế nhiệt độ toàn cầu tăng không quá 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, ngưỡng mà nếu vượt qua sẽ dẫn đến các tác động thảm khốc của biến đổi khí hậu.
Hiện tại, thế giới đang trên đà nóng lên đến 3,1 độ C vào cuối thế kỷ này, theo Báo cáo Khoảng cách Phát thải năm 2024 của Liên Hợp Quốc, với lượng khí thải nhà kính và việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch vẫn đang tăng.
Tranh cãi và những nỗ lực tiếp theo
Thỏa thuận không đưa ra các bước chi tiết về cách các quốc gia sẽ thực hiện cam kết tại hội nghị năm ngoái về việc chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch và tăng gấp ba lần công suất năng lượng tái tạo trong thập kỷ này. Một số nhà đàm phán cho biết Saudi Arabia đã cố gắng ngăn chặn kế hoạch này trong quá trình thảo luận.
Danh sách các quốc gia phải đóng góp – khoảng hai chục quốc gia công nghiệp hóa, bao gồm Mỹ, các nước châu Âu và Canada – dựa trên một danh sách được quyết định từ năm 1992. Các chính phủ châu Âu yêu cầu những quốc gia khác như Trung Quốc và các nước vùng Vịnh giàu dầu mỏ cũng phải tham gia đóng góp.
Dù còn nhiều tranh cãi, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã chúc mừng các bên tham gia COP29 vì đạt được một thỏa thuận lịch sử, đồng thời nhấn mạnh rằng vẫn còn nhiều việc phải làm để đạt được các mục tiêu khí hậu toàn cầu.
Tác giả: Kate Abnett , Valerie Volcovici và Karin Strohecker
Nguồn: Reuters
Thứ hai, 25/11/2024, 03:39 (giờ Anh)
>>> Xem thêm: Núi lửa tại Iceland phun trào lần thứ 10 trong ba năm
